Čapuni: Zašto sam glasao protiv Rezolucije o Jasenovcu?

Piše: Ilir Čapuni, poslanik u Skupštini Crne Gore

Bio je 6. jul 1991. godine. U improvizovanom centru u Sutormanu, JNA je mobilisala rezerviste koji su trebali biti poslati na ratište. U posebnom odjeljku, bila je grupa Albanaca iz Ulcinja koji su odbijali da se pridruže ratnom piru, a koji su, prema svjedočenjima, bili zaduženi puškama bez municije.

Uz podršku Albanskih poslanika u Skupštini Crne Gore, svojih roditelja i nekolicine crnogorskih rezervista, održano je više skupova na kojima je jasno saopšteno da oni odbijaju plan i naredbu da se priključe vojnim formacijama koje će, kako se kasnije ispostavilo, ostaviti za sobom sabrana nedjela u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini. Tadašnji predsjednik Crne Gore je ovaj postupak nazvao dezerterstvom i tražio da se isti krivično gone.

Ovog 28. juna, u Skupštini Crne Gore je izglasana Rezolucija o genocidu u sistemu logora Jasenovac, Dahau i Mauthauzen. Glasao sam protiv iz više razloga.

To što Ulcinj i Albanci u Crnoj Gori imaju tradicionalno dobre istorijske veze sa Hrvatskom i njenim primorskim gradovima je razlog što su, nakon završetka opsade Dubrovnika, Ulcinjani preko svojih prijatelja ponudili da ljudi dobre volje iz Ulcinja učestvuju u čišćenju i restauraciji Dubrovnika. Slično, nekoliko dana nakon zemljotresa u Petrinji, tj. 14. januara 2021. godine, u znak solidarnosti i brige, pozvali smo ambasadora Republike Hrvatske u Crnoj Gori da otkrije Spomenik stradalim građanima Ulcinja tokom zemljotresa 1979. godine koji je pogodio primorje Crne Gore 15.04.1979. godine. Sve ovo je na nivou povijesne simbolike. Usvojena rezolucija je ozbiljniji čin koji neće imati samo simbolički značaj. Zašto?

Zločini u Jasenovcu su priznati od zvanične Hrvatske. Hrvatsko društvo pazi po sopstvenoj službenoj dužnosti da se bar sa memorijalnim kompleksom i redovnim posjetama zvaničnika istom, ubijenima oda pošta a građanima daje konstantna lekcija i podsjećanje na ovu ružnu epizodu u povijesti Hrvatske. Sve ovo važi i za Austriju i Njemačku.

Dalje, izglasanom rezolucijom se ne reguliše nijedan problem građana Crne Gore, a pogotovo ne Albanaca u Crnoj Gori. Recimo, baš u aprilu 1945. godine, tokom demontaže kampa Jasenovac i skrivanja tragova zločina u istom, u našem Baru se desio masakr bar 1000 albanskih regruta sa Kosova. O ovome se ćutalo i ćuti se i dalje.

Na koncu, efekti samog sadržaja deklaratorne prirode rezolucije i pitanje zašto je trebala da se ova rezolucija usvoji baš u ovom trenutku ima manje značaja od konkretnih posljedica na evropskom putu Crne Gore. Naime, željeći da se rezolucijom susjedu “pročita lekcija” o zločinima koji su se desili prije gotovo 80 godina i koje ona ne poriče, zbog novonastalih okolnosti na međunarodnom planu, moraćemo prvo da sami pročitamo sabrana nedjela Crne Gore i Srbije u Hrvatskoj tokom 90-ih i dobro utvrdimo to gradivo, a potom i dokažemo konkretno kako primjenjujemo zakonska rešenja ondosno tzv. IBAR zakone koje smo donijeli prije 10 dana.