Račun za “Bregzit” 60 milijardi eura?

Britanska premijerka sjutra će zvanično proglasiti izlazak Velike Britanije iz EU, u skladu sa članom 50 Lisabonskog ugovora. To je istorijski dan: prvi put jedna  zemlja najavljuje da napušta evropski klub.

Nakon zvanične najave početka “Bregzita”, započinju pregovori između Velike Britanije i 27 zemalja-članica Evropske unije. Glavno pitanje pri tom glasi: koliko Britanci moraju da plate za razvod? Već sada se spominje suma od 60 milijardi eura koju Brisel želi da ispostavi kao račun Velikoj Britaniji.

Velika Britanija svake nedjelje uplaćuje u Brisel 350 miliona funti. To navodno rasipanje novca, zagovornici “bregzita” su, tokom kampanje za referendum o izlasku iz EU, svakodnevno kritikovali. To je podatak koji se zadržao, iako su se zagovornici EU žalili da ta svota ne uzima u obzir popust koji imaju Britanci, niti to koliko zemlja dobija iz briselskih blagajni.

Odluku glasača koji su podržali “Bregzit”, premijerka Tereza Mej interpretira na sljedeći način: “Vjerujem da su oni vrlo jasno pokazali da ne žele i dalje godinu za godinom da plaćaju enormnu svotu za Evropsku uniju.”

I njena vlada, kao i Gornji dom Parlamenta, angažovali su pravnike da provjere pravno stanje i – došli su do sljedećeg zaključka: čim Velika Britanije istupi iz EU, ona više nije obavezna da plaća nijednu jedinu funtu Evropskoj uniji.

Poslanik torijevaca Džejkob Ris-Mog kaže: “Nemamo nikakve zakonske obaveze prema EU.”

Margaret Tačer kao uzor

“Bregzit” će vjerovatno biti okončan do proljeća 2019. godine. Ipak, tekući budžet EU obuhvata vremenski period do 2020. godine.

Za taj proračun glasala je i Velika Britanija, i tako se obavezala na isplatu novčanih sredstava – tako na to gleda Brisel. A onda tu su još britanski službenici koji rade na poslovima EU i čije penzije bi London takođe trebalo da pokrije.

Žestoki zagovornik “Bregzita” Ris-Mog ipak kaže: “To su odlični preduslovi za početak pregovora.”

Velika Britanija je trenutno, nakon Njemačke, drugi najveći neto-platiša. Ukoliko London uplaćuje manje novca, onda – ili zemlje koje plaćaju moraju da plaćaju više, ili zemlje koje primaju novac, moraju da primaju manje. Evropska unija u cjelini ili zemlje-članice pojedinačno, mogle bi da tuže London ukoliko ne podmiri račun za izlazak iz Unije.

Ipak, premijerka Mej može ka tome da ide opušteno u susret – ako je suditi po ekspertizi domaćih pravnika, kaže baronica Kišver Fokner, članica Gornjeg doma britanskog Parlamenta: “To je dio pregovora, ali to jača poziciju britanske vlade.”

Ipak, Britanci vjerovatno žele da i nakon izlaska iz Evropske unije profitiraju od nekih evropskih programa, poput onih na području nauke i istraživanja.

I da sebi takođe, nakon planiranog izlaska iz unutrašnjeg tržišta, obezbijede najbolji mogući pristup, kako je to izjavila ministarka unutrašnjih poslova Ember Rud.